11-08-2005
De Nederlandse bevolkingsgroei was in het eerste halfjaar van 2005 de laagste in 85 jaar. De Europese bevolking groeit, net als die in Nederland, nog door, maar daalt na 2025.
In de eerste helft van 2005 nam de Nederlandse bevolking toe met slechts 8.000 personen, meldt het CBS in een persbericht (pdf, 20 kb). Voor het hele jaar wordt een groei verwacht van minder dan 40.000. Dat is sinds 1920 niet meer voorgekomen. De lage bevolkingsgroei is het resultaat van een hoog vertrekoverschot, een laag aantal geboorten en een toename van het aantal overlijdens. Het aantal sterfgevallen lijkt dit jaar zo hoog omdat het in 2004 zo laag was. Door het uitblijven van een griepepidemie overleden in 2004 veel minder mensen dan gemiddeld. Tijdens een griepgolf is de sterfte onder 90-plussers ongeveer 30% en onder 70 tot 80-jarigen 20% hoger dan normaal. Ook warm weer leidt tot een hoger sterftecijfer. Bij een hittegolf is het aantal sterfgevallen al gauw 10% hoger dan normaal. Overigens blijft het sterftecijfer gemiddeld de stijgende trend volgen die het CBS verwacht. Gemiddeld overlijden per jaar 140.000 mensen. In 2015 zal dat aantal door de veroudering van de bevolking oplopen tot 160.000.
Nederland telt vandaag, 11 augustus 2005, 16.315.447 inwoners volgens de bevolkingsteller van het CBS. De 65-plussers zijn goed voor 14% van het totaal. Dat is een stijging van 3% ten opzicht van 2004. Ter vergelijking: in 1950 was 7% van de inwoners ouder dan 65 jaar bij een bevolking van 10 miljoen.
Het CBS had de ontwikkelingen van dit jaar al verwacht en opgenomen in de nieuwe bevolkingsprognoses.
De Europese bevolking groeit nog tot 2025, maar neemt daarna geleidelijk af. Die prognose staat in het 'Groenboek demografische veranderingen' (pdf, 370 kb) van de Europese Unie. Er wonen nu 458 miljoen inwoners in de 25 lidstaten. Dat worden er 470 miljoen in 2025, waarna een daling inzet tot 450 miljoen in 2050. De bevolkingstoename tot 2025 komt voor rekening van immigratie, want het geboortecijfer ligt nu al onder het vervangingsniveau (ongeveer 2,1 kind per vrouw). De bevolking tussen de 15 en 64 jaar loopt het snelst terug, met 21 miljoen personen tot 2030. Na 2030 daalt ook het aantal 65-plussers. Het aantal hoogbejaarden (80-plussers) zal wel blijven stijgen. In 2050 telt Europa bijna twee keer zoveel 80-plussers als nu. In Nederland groeit de bevolking door tot 17,7 miljoen in 2035. Daarna zet ook hier een daling in. Het aantal 65-plussers is in Nederland op het hoogtepunt in 2038. Het aantal 55-plussers gaat in Nederland al dalen vanaf 2032.
Het Groenboek is een beleidsdocument van de Europese Commissie. Het bevat een groot aantal vragen over de gevolgen van demografische veranderingen. De burgers kunnen daarop reageren. Meer informatie op de website van het Nederlands platform ouderen en Europa.
