S M

Hét informatiepunt voor professionals
op het gebied van wonen, welzijn en zorg

Stap 1: (Zorg)dienst ontwerpen

Na het besluit een project te starten is de eerste stap het concretiseren van de zorgdienst die u met behulp van technologie wilt gaan ontwikkelen en aanbieden.

Misschien is de richting al bepaald bij de besluitvorming om een project te starten. Het kan ook zijn dat er nog diverse mogelijkheden open liggen en dat de projectleider de opdracht heeft gekregen om te verkennen wat de meest interessante innovatie is voor de organisatie. In beide gevallen is het van belang om in deze stap van het project vast te stellen:

  • wat voor een soort dienst u gaat ontwikkelen;
  • wat de contouren zijn van de (maatschappelijke) business case die daaraan ten grondslag ligt.

Deze stap is de eerste concretisering van het project en hieruit volgt meestal ook al een beeld van welke mensen in de organisatie in de toekomst te maken zullen krijgen met het project. Misschien wilt u in de volgende fasen een beroep doen op kennis en tijd van betrokkenen. Daarom is het in deze stap al van belang om te starten met een communicatieplan voor interne (en eventueel ook al externe) communicatie die in de volgende stappen verder zal worden uitgewerkt en toegepast.

Welke zorgdienst gaat u ontwikkelen?

Voor het bepalen welke  zorgdienst u gaat ontwikkelen zijn de volgende vragen van belang:

  • Wat biedt u nu aan welzijn, zorg, verpleging, behandeling en wat wilt u in de toekomst bieden? Hoe kan technologie dit ondersteunen, vervangen, aanvullen?
  • Welke ondersteuning voor welke medewerkers wordt aangeboden (arbeid verlichtende en/of arbeidsbesparende maatregelen)?
  • Wat zijn te verwachten resultaten van de aan te bieden (zorg)dienst?
  • Aan welke categorie van ICT-functies (toepassingen van ICT) denkt u?

De Handreiking Toezichthoudende domotica (pdf, 2 mb) biedt ondersteuning bij ethische en juridische vragen rond bewegingsvrijheid, veiligheid, privacy. En wat betekent het voor de zorgrelatie als de zorgverlener meer op afstand komt te staan?

Zinvolle domoticatoepassingen

De waarde die met technologiefuncties kan worden toegevoegd is verschillend voor verschillende doelgroepen en woonsituaties en kan daarin nog variëren per individuele cliënt. In deze toolkit maken we onderscheid naar domoticatoepassingen die zinvol zijn in de volgende situaties:

  • domotica voor zelfstandig wonende ouderen in de wijk
  • domotica voor Kleinschalig wonen voor mensen met dementie
  • domotica voor gebruik in zwevende zorgwoningen
  • domotica voor bestaande woonzorgcentra
  • domotica voor bestaande verpleeghuizen
  • domotica voor chronisch zieken

Tip: gebruik de Domotica functiewijzers in Stap 3 om een concreter beeld te krijgen van de soorten functies die bij de categorieën horen.

(Maatschappelijke) business case

Het vaststellen van de zorgdienst gaat onherroepelijk samen met de vraag voor welke diensten de kosten van de innovatie zullen opwegen tegen de baten. Het is in deze fase onmogelijk om daar al een scherp beeld van te krijgen maar de contouren van de business case moeten al wel duidelijk zijn: waar zitten de belangrijkste baten en de belangrijkste kosten van het project en kan worden aangenomen dat deze in redelijke verhouding met elkaar zijn.
In sommige gevallen kunt u gebruik maken van financieringsregelingen vanuit de overheid. Bijvoorbeeld de beleidsregel zorginfrastructuur die vanuit het zorgkantoor wordt uitgevoerd of de beleidsregel Prestatiebeschrijvingen en tarieven extramurale zorg waar zorg op afstand en farmaceutische telezorg in is opgenomen.
Het gaat hier niet alleen om financiële kosten en baten. Baten kunnen bijvoorbeeld ook zijn dat de innovatie bijdraagt aan de kwaliteit van zorg, aan de doelstelling van de organisatie of aan maatschappelijke doelstelling. Leg deze contouren van de
(maatschappelijke) business case (mBC) en interne business case (BC) vast zodat er een gezamenlijk beeld bestaat van de reden dat het project wordt uitgevoerd.

Digitale business case tool

TNO heeft gebruiksvriendelijke, digitale businesscase tools ontwikkeld voor de eerstelijnszorg en de langdurende zorg. Met deze webtools kunnen zorgverleners en hun adviseurs de effecten van nieuwe samenwerkingsvormen vooraf inschatten en onderbouwen. Hierdoor wordt duidelijker wat investeren in samenwerking oplevert in kwaliteit, geld en werkplezier. De tools zijn ontwikkeld in opdracht van ZonMw.

De tools zijn kosteloos beschikbaar op www.businesscase-eerstelijn.nl en www.businesscase-longtermcare.com (engelstalig). In een kort instructiefilmpje wordt uitgelegd hoe de tool werkt en hoe de verschillende variabelen kunnen worden ingevuld. Er is ook een folder met informatie over de business case tools (pdf, 93kb) .

Voorbeeld van een uitgewerkte maatschappelijke business case

Het eerste voorbeelddocument bevat een uitgewerkte kosten-baten analyse vanuit maatschappelijk oogpunt voor het project 'Derde generatie domotica/zorg op afstand' onder het programma Slimme Zorg van de Provincie Noord-Brabant. Het is gebaseerd op de structuur en methode voor het opstellen van een maatschappelijke business case die in 2009 is ontwikkeld door Ernst&Young binnen het Transitieprogramma Langdurende Zorg. Deze opzet voor een maatschappelijke Businesscase is ook toegepast bij de 13 initiatieven van het project Kleinschalig Wonen met Domotica, van VWS, uitgevoerd door Syntens.

Het tweede voorbeelddocument bevat een voorbeeld casus over een innovatief zorgarrangement gepast in de structuur van een maatschappelijke Business Case (mBC). De casus behandelt 'Zorg op afstand' voor een chronisch zieke cliënt met AWBZ indicatie. De casus en de inpassing in de structuur van een mBC zijn tot stand gekomen in samenwerking met de deelnemers uit de thuiszorg tijdens workshops gehouden in het kader van het Branche Innovatie Contract (BIC), zoals dat voor de periode 2011-2012 gesloten is tussen ActiZ en TNO.

10-12-2012

Meer informatie

D E F