S M

Hét informatiepunt voor professionals
op het gebied van wonen, welzijn en zorg

Artikelenreeks Het gezicht van extramuralisering

Verzorgingshuis of iedereen gewoon thuis?

De overheid zet flink de vaart achter een al eerder ingezette trend, het zogeheten extramuraliseren: ouderen langer zelfstandig laten wonen en niet zo snel als vroeger naar een verzorgings- of verpleeghuis laten verhuizen. Sinds dit jaar komen mensen met een lichte zorgvraag niet meer in aanmerking voor een verblijf in een zorginstelling. De komende jaren zullen ook mensen met een zwaardere zorgvraag thuis moeten blijven wonen.

Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg is op zoek gegaan naar de uitwerking van dit beleid in de praktijk. Hoe kijken zorgaanbieders, woningcorporaties, wetenschappers en gemeenten aan tegen deze maatregelen en wie zijn eigenlijk de hulpbehoevende mensen die dit raakt? Journaliste Antoinette Reerink reisde het land door en sprak zowel met ouderen als met bestuurders en medewerkers in de sectoren wonen en zorg. Volg haar in de artikelenserie 'Het gezicht van extramuralisering'.

Aflevering 1: 'Ik zou me buiten het verzorgingshuis geen raad meer weten'

Hoeveel beperkingen moeten ouderen hebben, willen ze nog in het verzorgingshuis terecht kunnen? Mensen met een zogeheten zorgzwaartepakket (zzp) 1, 2, 3, of 4, zullen het binnenkort in een zelfstandige woning moeten zien te redden. Wat krijgen deze mensen nu in het verzorgingshuis en wat hebben zij nodig als zij zelfstandig zouden moeten wonen ? Het gaat om ouderen die verzwakt zijn, bijvoorbeeld door operaties, die eenzaam raken, bang zijn te vallen. Sommigen kunnen zich zelf niet meer wassen, of zelfs niet meer alleen naar de wc of naar bed. 
Lees het verhaal van de bewoners van verzorgingshuis De Koperhorst in Amersfoort »

Aflevering 2: 'Dronter woonservicegebied voorbeeld voor Nederland'

In Dronten worden ouderen goed bediend. Ze zijn tevreden over de zorg die ze krijgen, maar ze zijn vooral blij dat ze in deze noordelijke hoek van Flevoland relatief lang zelfstandig kunnen blijven wonen. Ze gaan langzamer achteruit dan veel senioren elders, omdat er om hen heen een goed geolied netwerk is gespannen. "Dat is de verdienste van het zogeheten woonservicegebied in Dronten", zegt  George de Kam, emeritus hoogleraar maatschappelijk ondernemen met grond en locaties. 
Lees het artikel over het Dronter woonservicegebied »

Aflevering 3: 'De overheid doet alsof mensen met een lichte zorgvraag niet meer bestaan'

In Nederland staan veel te veel verzorgingshuizen. Vóór 2020 is de helft van alle Nederlandse verzorgingshuizen gesloten. Dat voorspelt Harry Rietveld, directeur-bestuurder van de Zuid-Hollandse woningcorporatie SOR. Hij gaat in op de gevolgen van het regeerakkoord waarin staat dat alleen mensen met zware bepekingen nog naar het verzorgingshuis mogen. Op zich vindt Rietveld het prima dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen, maar dat kan de overheid niet in een vliegend tempo tempo opleggen, meent hij. Eerst moeten er aangepaste woningen worden gebouwd, zodat ouderen veilig thuis kunnen wonen.
Lees het artikel en interview met Harry Rietveld »

Aflevering 4: 'Verzorgingshuis weg, hele dorp gedupeerd'

Zorgorganisaties in Nederlandse krimpgebieden vrezen dat zij door het kabinetsbeleid locaties moeten sluiten en dat daardoor ook belangrijke algemene voorzieningen verdwijnen. Zorgkantoren kopen dit jaar 12 procent minder zorg in. Gerard Schoep, directeur-bestuurder van Zorgcentra Zuidwest Drenthe heeft drie woonzorgcentra: in Dwingeloo, Ruinen en Halvelte. Voor deze laatste locatie voorziet hij problemen. "Als verzorgingshuizen moeten sluiten omdat ouderen van de overheid  steeds langer thuis moeten blijven wonen, treft dat ontmoetingsplekken en algemene voorzieningen die een functie hebben voor hele dorpsgemeenschappen", zegt Schoep.
Lees het artikel en interview met Gerard Schoep »

Aflevering 5: 'Woningverhuur hoeft voor zorgverlener niet lastig te zijn'

Woningen in een verzorgingshuis verhuren aan ouderen zonder indicatie, doet zorgorganisatie Livio al jaren. In het  Broekheurnerstede in Enschede heeft de helft van de bewoners vanwege fysieke of geestelijke problemen het recht gekregen op een plek in het  verzorgingshuis. De andere helft bestaat uit gezondere ouderen zónder zo'n boterbriefje. Zij betalen zelf voor voorzieningen van het woonzorgcentrum. Nu het kabinet wil dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen, zal deze verhuur wel eens een vlucht kunnen nemen. Verzorgingshuizen kunnen zo hun omzet op peil houden en zelfstandige ouderen weten zich veilig in een woonzorgcentrum. "Meer eigen regie is beter en meer zelf betalen is ook niet zo gek. De verhuur van appartementen is niet zo ingewikkeld als wel wordt beweerd", meent Hans Arnoldy, bestuursvoorzitter van Livio.
Lees het artikel en interview met Hans Arnoldy »

Aflevering 6: VNG wil af van Ciz en compensatiebeginsel Wmo

Gemeenten zien de miljardenbezuinigingen die gepaard gaan met de decentralisatie van rijksoverheidstaken met lede ogen tegemoet. "Die zijn heel fors en komen angstwekkend snel op ons af", zegt Erik Dannenberg, voorzitter van de commissie Gezondheid en Welzijn van de VNG. In een gesprek over de consequenties van de nieuwe zorgtaken die het lokaal bestuur straks krijgt, erkent hij dat gemeenten nog niet klaar zijn voor deze grote operatie. Kwetsbare mensen moeten straks zelfstandig wonen en huurovereenkomsten afsluiten, omdat ze door het kabinetsbeleid niet meer in een zorginstelling terecht kunnen. Het gaat niet alleen om mensen met lichte beperkingen, maar ook om daklozen met psychische problemen en dementerende ouderen. Over deze zogenoemde extramuralisatie van zware patiënten zegt Dannenberg: "Van dat idee word ik benauwd. Gaat dat wel goed? Gemeenten hebben hier nog geen oplossing voor."
Lees het artikel en interview met Erik Dannenberg »

Aflevering 7: Buurtzorg vol vertrouwen over hervorming AWBZ

Sluit zoveel mogelijk verzorgings- en verpleeghuizen. Volgens Jos de Blok kan dat en moet het. Geen oudere vindt het fijn om naar zon instelling te verhuizen, meent de oprichter van Buurtzorg, en het organiseren van zorg thuis zou ook prima te doen zijn. De ontwikkelingen die op de zorg afkomen, beschouwt De Blok als een kans, niet als een bedreiging. De Blok gelooft dat de thuiszorg de kabinetsmaatregelen om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, heel goed aankan. Zorgpersoneel moet alleen op een andere, meer ondersteunende en rust brengende, manier gaan werken. "Nederland heeft mensen de afgelopen jaren afhankelijk gemaakt van zorg", meent De Blok. Werk dat niet door professionals gedaan hoeft te worden, zouden mantelzorgers over moeten nemen.
Lees het artikel en interview met Jos de Blok van Buurtzorg » 

Aflevering 8: Verzorgingshuis Hoppesteyn is nu 'VPT-huis'

Dat van een nood een deugd te maken is, toonde het Rotterdamse verzorgingshuis Hoppesteyn onlangs aan. Toen zorgkantoren bekend maakten enkele miljoenen minder te gaan besteden aan verzorgingshuisplaatsen, was de schrik groot. Maar locatiemanager Ronald Hugers ging niet bij de pakken neerzitten en kwam met iets nieuws. Hij vormde zijn verzorgingshuis in een paar maanden tijd om tot een zogenaamd VPT-huis, een huis voor mensen met een Volledig Pakket Thuis (VPT). Vrijwel alle bewoners van Hoppesteyn wonen nu zelfstandig in wat voorheen hun verzorgingshuis was. Ze betalen zelf de huur voor hun appartement aan Hoppesteyn, die naast zorgorganisatie ook woningcorporatie is geworden. Zorgverzekeraars wilden geen verzorgingshuisplekken bij Hoppesteyn inkopen, maar wel deze VPTs. Zo wist Hoppsteyn, onderdeel van zorgorganisatie Aafje, op het nippertje een fors omzetverlies af te wenden. "Het is een enorm succes", zegt Hugers.
Lees het artikel en interview met Ronald Hugers »

29-01-2013
D E F