Meergeneratie woongroep, van baby tot 'behoorlijk oud'

Woonvariaties Uitgelicht: Nijmeegs wooninitiatief is gedeelde droom in ontwikkeling

‘Iedere leeftijd heeft iets te bieden’

Het initiatief is in 2009 genomen door een drietal vitale mensen. Eén van hen heeft een Duitse achtergrond en vertelde enthousiast over de Mehrgenerationshauser die er in buurland Duitsland volop zijn. Die zijn een inspiratiebron geweest voor de plannen voor het Meergeneratie Woonproject Nijmegen (MWN). De vereniging is een kleine 6 jaar bezig met het realiseren van een gedeelde droom: met meerdere generaties wonen, een bijdrage leveren aan elkaars welzijn en het benutten van ieders talenten.

"Iedere leeftijd heeft iets te bieden", vertelt Rob Lindhout (66), één van de actieve toekomstige bewoners van het project. "Het intergenerationele aspect is één van de vier pijlers van het woonproject. Mensen van verschillende leeftijden raken bij ons op natuurlijke wijze bij elkaar betrokken". Van de toekomstige bewoners is 20% boven de 63 jaar, 40% is tussen de 42-63 jaar en 40% is jonger. Een mooie mix van leeftijden, van generaties. De oudste toekomstige bewoonster is 85 jaar en de jongste is vier maanden, dus tegen de tijd dat het project gereed is, zal de baby nog geen jaar oud zijn.

Een andere pijler is ‘gemeenschapsvorming’. Deze pijler komt onder meer tot uiting in de gemeenschappelijke ruimten waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en samen activiteiten kunnen ondernemen, zoals eten, dansen, schilderen, mediteren. Hierbij kunnen de bewoners gebruik maken van elkaars passies en talenten. Bewoners bieden elkaar waar nodig en gewenst hulp en ondersteuning en kunnen zo lang als zij willen in het project blijven wonen. Bewoners die zorg nodig hebben, kunnen mogelijk ondersteund worden door enkele bewoners die in de zorg werkzaam zijn en hier (een deel van) hun betaalde werk van kunnen maken.

Levendige gemeenschap

Bij het ontwerp van het project is bewust rekening gehouden met het vergemakkelijken van ontmoeting. "Je komt namelijk heel makkelijk langs de gemeenschappelijke huiskamer. Dat is een soort startpunt van de dag. Door de serre, met een open en laagdrempelige bouw, kom je snel in contact met elkaar", zegt Lindhout. Er wonen straks relatief veel zzp-ers die een gedeelte van hun werk op het terrein doen. Daar zijn ook ruimten voor beschikbaar: een geluidsdichte muziekkamer, een werkplaats en tuinwerkplaats. Mensen kunnen wonen, werken, ontspannen en elkaar ontmoeten. "Je komt elkaar ook tegen met de was", zegt Lindhout. Want een gedeelte van de bewoners gaat de wasmachines met elkaar delen. "We hopen dat het een levendige gemeenschap wordt, door de dag heen." 

Een derde pijler richt zich op ‘stilte en bezinning.’ Bij alle vergaderingen en bijeenkomsten is er bij het begin en aan het einde een begeleid moment van stilte. Er komt een vrijstaande stilteruimte in de gemeenschappelijke tuin, die goeddeels in zelfbeheer gebouwd gaat worden. Momenteel is er al ieder kwartaal een stilte- en bezinningsdag en komt er een spreker van buiten die relevante thema’s met de toekomstige bewoners belicht. De vierde pijler is duurzaamheid. "Deze pijler zit al helemaal verweven in de levens van de bewoners. Dat vind je terug in de manier waarop wij omgaan met voedsel en grondstoffen en het delen van voorzieningen zoals gereedschap en auto’s. Zo zijn er ook logeerruimten die ieder kan gebruiken. Dan voorkom je verspilling van ruimten", aldus Lindhout. 

Bij buurproject Iewan is heel ecologisch gebouwd met stro en leem. “Onze bouw is wat minder duurzaam. Geen strobalen bij ons, maar wel zo ecologisch mogelijk binnen de beschikbare budgetten. Wat we kunnen gaan we in eigen beheer doen", vertelt Lindhout. "De afwerking bij de bouw, kleinere klussen in het onderhoud en de aanleg en het onderhoud van de buitenruimte."

Buurten bij andere projecten

In Nederland zijn er meerdere burgerinitiatieven op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Voor startende wooninitiatieven heeft Lindhout wel wat tips. "Wij zijn in het beginstadium veelvuldig op bezoek geweest bij andere initiatieven. Door heel het land. Zo krijg je een goed beeld van wat er is, wat je aanspreekt, wat handig is en ook welke valkuilen op zullen doemen." Daarbij prijst hij zich gelukkig met de manier waarop de besluitvorming nu plaatsvindt. "We hanteren een zogenoemde ‘gedragen besluitvorming’, wat inhoudt dat kleinere besluitgroepen met mandaten iedere bewoner hoort, alternatieven ontwikkelt en vervolgens een besluit formuleert. Het is arbeidsintensief maar het eindresultaat is dat ieder zich in het besluit kan vinden. Heel waardevol".

"Wat het allermoeilijkste blijft, is het vinden van bestuursleden", zegt Lindhout. "Het vraagt tijd en volharding om te blijven vragen. Het lukt omdat we ook gelegenheid bieden aan mensen om ervaring op te doen, hun talenten verder te ontwikkelen. En werk genoeg, in één van de 16 werkgroepen. Het lijkt wel een echt bedrijf, zoveel verschillende onderwerpen komen er aan bod. Een vrijwilligersbedrijf natuurlijk!". Ieder wordt gevraagd een bijdrage te leveren van 3 à 4 uur per week. Sommige bewoners bakken cake, anderen nemen tekeningen door, weer anderen zitten aan tafel met de wethouder. 

Bundeling van krachten

Hoe is de ervaring van de MWN eigenlijk met de wethouder? Lindhout is daar erg over te spreken. Het contact met de wethouder en met de gemeente in het algemeen is prima verlopen. "We hebben ons project gedoseerd onder de aandacht gebracht. De gemeente is er positief op in gegaan. En in het verlengde daarvan ook de provincie". Ook de contacten met de corporatie Talis verliepen tot op heden heel prettig. Talis heeft de bewoners veel zelf laten bepalen. Voor de corporatie was dat ook even uitzoeken, uitproberen en niet zelden ook uithouden. Langzamerhand komt er nu het contact met de WBVG voor in de plaats. Samen stevenen ze af op een langdurige samenwerking, waarbij de WBVG de groep met raad en daad bij staat, een belangrijke bundeling van krachten.

Voor Lindhout is de Meergeneratie Woongroep een goede kans om zijn woning en omgeving zelf vorm te geven. "Het paste helemaal. Ik was al een tijdje aan het rondkijken, in diverse landen in Europa, naar een geschikte plek waar wonen en vervulling van belangstelling (zoals samen werken en meditatie) samen zouden komen. En uiteindelijk nu vind ik een prachtige woonplek, gewoon in mijn eigen woonplaats, Nijmegen." De andere bewoners komen uit verschillende delen van het land: Raalte, Utrecht, Tilburg en Amsterdam. In Lent, bij Nijmegen, bouwen zij samen aan een duurzame, intergenerationele en levendige gemeenschap.