Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg

Kangoeroewoningen: woningen met kansen en beperkingen

Kangoeroewoning Eindhoven - foto: Tamar Steenbergen

Er is nog steeds behoefte aan kangoeroewoningen, hoewel het nadrukkelijk om een nichemarkt gaat zonder wezenlijke groei. Dat concludeert de quickscan kangoeroewoningen die het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg uitvoerde. Het Kenniscentrum wilde een beter beeld krijgen van de actuele ervaringen van corporaties met kangoeroewoningen in Nederland.

De kangoeroewoning is een combinatie van twee zelfstandige woningen die met elkaar verbonden zijn via een gezamenlijke entree. Er is een hoofdwoning en een buidelwoning, waarbij de zorgvrager en mantelzorger bij familie verblijven. Zes van de twaalf corporaties waarvan in 2005 bekend was dat zij kangoeroewoningen aanboden, beantwoordden de vragenlijst. De knelpunten rond continuïteit en kwaliteit uit 2005 blijken nog steeds actueel. Het idee uit het regeerakkoord lijkt volgens de scan wel uitvoerbaar, maar het blijft een woningtype met beperkingen.

Voor- en nadelen

De belangrijkste voordelen van kangoeroewoningen zijn de uitstekende mogelijkheid tot het verlenen van mantelzorg en het leveren van een bijdrage aan het woningtekort voor senioren. De belangrijkste nadelen zijn de onduidelijke vraag, mogelijke verhoging van de druk op mantelzorgers, continuïteit bij overlijden, verhuizen of onenigheid van of tussen de bewoners van de kangoeroewoningen en het feit dat het ombouwen van bestaande woningen tot kangoeroewoningen niet eenvoudig is.

Resultaten quickscan in het kort:

  • de corporaties willen bijdragen aan een vermenging van wonen en zorg, inspelen op de behoefte aan zorgtoegankelijke woningen en aansluiten bij de wensen van klanten
  • na een soms moeizame start met de verhuur, blijken de woningen goed verhuurbaar en zijn er relatief weinig mutaties
  • het blijft soms lastig als één van de bewoners komt te overlijden, omdat het lang kan duren voordat een andere passende woning gevonden of geaccepteerd wordt
  • andere knelpunten zijn het moeilijk kunnen bereiken van de doelgroep, die bovendien erg divers is. Mensen worden afgeschrikt door de verplichting om de woning vrij te geven bij beëindiging van de zorgrelatie. Ook is de inkomenseis soms een knelpunt, net als de moeite die het kost om een bestaande kangoeroewoning om te bouwen naar twee volledig zelfstandige woningen
  • de vraag naar kangoeroewoningen komt voornamelijk van zorgbehoevenden. Daarna van mensen van allochtone afkomst en ouders van kinderen met een beperking
  • er lijkt geen wezenlijke groei in belangstelling te zijn voor de kangoeroewoningen. Om bij leegstand die belangstelling op te roepen, worden advertenties, publicaties, open dagen en eigen contacten bij zorgorganisaties en gemeenten benut
  • partijen lijken terughoudend te zijn voor meer en nieuwe kangoeroewoningen. Daarvoor is de belangstelling te klein, is ook onderzoek naar flexibelere vormen van mantelzorgwoningen nodig en moet de kwaliteit van de buidel verbeterd worden

Uitvoering quickscan

Onder leiding van Kenniscentrumadviseur Yvonne Witter voerde Johanneke van der Bijl de quickscan uit voor de nieuwe opleiding Toegepaste Gerontologie van Hogeschool Windesheim in Zwolle. In 2011 publiceerde het Kenniscentrum een handreiking over het realiseren van mantelzorgwoningen, waarvan de kangoeroewoning een vorm is.

12-05-2014 10:19
Aedes Actiz