Deel van de omslag van 'Het wonen overwogen'

Wonen in kaart gebracht: WoON 2009

Bewoners van aandachtswijken ervaren volgens het Woononderzoek Nederland 2009 (WoON)  een positieve ontwikkeling van hun buurt. Bewoners zien de toekomst van hun buurt in het algemeen ook positief in. Ze verwachten dat de leefbaarheid in de buurt vooruit zal blijven gaan. WoON is een samenwerking tussen het ministerie voor WWI en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De eerste resultaten van het onderzoek zijn verwerkt in de publicatie 'Het wonen overwogen'.

Belangrijkste conclusies WoON 2009
 

Ouderen wonen langer zelfstandig

Zelfs op (zeer) hoge leeftijd (75+) woont de meerderheid van de huishoudens nog in een eengezinswoning, ondanks dat in deze huizen traplopen vaak onvermijdelijk is. Blijkbaar zijn voor deze senioren de gezondheidsproblemen nog niet zo groot dat ze genoodzaakt zijn om een kleinere, nultredenwoning te betrekken. Overigens is het wel zo dat een kwart van de 75+ers van plan is binnen nu en twee jaar te verhuizen naar een verzorg- of verpleegtehuis.

Ouderen (huishoudens vanaf 60 jaar) blijven steeds langer in hun huidige woning wonen, gemiddeld wel zon tweeënhalf tot drie jaar langer dan in 1998. Dit lijkt een indicatie te zijn dat het beleid om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, onder andere door financiële steun bij bouwkundige aanpassingen aan de woning en bij zorg aan huis, zijn vruchten begint af te werpen. De gevolgen van het langer blijven wonen van ouderen voor de woningmarkt zijn nog niet bepaald, maar naar verwachting zal het de doorstroming op de woningmarkt niet bevorderen. De woningen die de huidige en komende generatie senioren bezitten komen immers minder snel vrij.

Stijging woonlasten

De totale woonlasten stijgen in dezelfde mate als netto-inkomen. In 2009 waren huurders 37% van hun inkomen kwijt aan woonlasten, waaronder energielasten en diverse heffingen. Huurders hebben in 2009 23% van hun netto besteedbaar inkomen uitgegeven aan huur.

Ruim 1,1 miljoen woningen energiezuiniger

Volgens het onderzoek zijn in de 12 maanden voorafgaand aan de enquête bij ruim 1,1 miljoen koop- en huurwoningen verbeteringen aangebracht om deze energiezuiniger te maken. Dit zijn vooral woningen van voor 1980 waarin geen of weinig hoogwaardig isolerend materiaal is verwerkt.

Aandeel en omvang aflossingsvrije hypotheek nemen toe

Ruim 3,5 miljoen huishoudens financieren hun woning met een hypotheek. Dit komt neer op zes van de zeven eigenaars-bewoners. In 2009 bestaat 69% van alle hypotheken uit één hypotheekvorm. Hiervan is de helft een aflossingvrije hypotheek van gemiddeld 120 duizend euro.

Bewoners van aandachtswijken hebben vertrouwen in hun buurt

De meeste bewoners ervaren een positieve ontwikkeling van hun buurt, met name in de aandachtswijken. In eerdere metingen was daar in het afgelopen jaar een achteruitgang ervaren, nu een vooruitgang. Hetzelfde beeld is van toepassing voor het komende jaar. In het algemeen verwachten meer bewoners een vooruitgang dan een achteruitgang. De leefbaarheid in de aandachtswijken ligt nog wel onder het Nederlands gemiddelde. Op de drie indicatoren voor leefbaarheid, verloedering, overlast en sociale samenhang, scoren de aandachtswijken slechter dan de overige wijken in Nederland. 

Eén op de drie starters koopt

Eén op de drie starters op de woningmarkt heeft vanaf 2007 een woning gekocht. In de voorgaande periode van 2004 tot en met 2006 was dat nog 1 op de 4 starters. Dit is vaker een eengezinswoning dan een appartement. Het grootste deel van de starters, bijna 50%, koos voor een huurappartement.

Vraag blijft overeind, maar kopers vertonen uitstelgedrag

Ondanks de crisis geeft in 2009 ongeveer een kwart van de huishoudens aan binnen twee jaar te willen verhuizen. Dit aandeel is vrijwel gelijk aan 2006, maar het aantal mensen dat werkelijk op zoek gaat naar een nieuwe woning neemt (licht) af. De belangstelling om een woning te kopen is niet gewijzigd.

Geen eenduidig verband tussen krimp en leefbaarheid

De tevredenheid over voorzieningen (scholen, winkels, openbaar vervoer etc.) blijkt geen verband op te leveren met het wonen in een krimpgebied.

Minder animo voor zelf bouwen

De woonconsument haakt in belangrijke mate af als het gaat om particulier opdrachtgeverschap. Zowel de belangstelling neemt af, als de bereidheid extra te betalen voor zeggenschap bij de bouw.

Analyse van wonen

Het Woononderzoek Nederland (WoON) is een onderzoeksmethode om woonwensen en woonomstandigheden in kaart te brengen. Het onderzoek vervangt sinds 2006 het WoningBehoefte Onderzoek (WBO) en de Kwalitatieve Woningregistratie (KWR). WoON geeft inzicht in onder andere de samenstelling van huishoudens, de huisvestingssituatie, de woonwensen, de woning en de woonomgeving. WoON heeft een doorlooptijd van drie jaar en is opgedeeld in modules over specifieke onderwerpen. Het onderzoek maakt analyses mogelijk voor beantwoording van beleids- en kamervragen, voor beleidsaanbevelingen en voor de ontwikkeling van nieuw beleid.

Meer informatie 

  • Ga naar de website van het CBS om de publicatie 'Het wonen overwogen' te downloaden (pdf, 4,9 Mb)

25-03-2010