Verpleeghuis Swinhove in Zwijndrecht
Kleinschalig op grote schaal
Verpleeghuis Swinhove moet in vier decennia twee keer worden gemoderniseerd. Dat ligt eerder aan veranderende opvattingen in de zorg dan aan het ontwerp van Wim Quist (rijksbouwmeester van 1975-1979). De ingrepen uit 1994 laten weinig ruimte voor nieuwe investeringen in 2009. Toch wordt het verpleeghuis verder getransformeerd tot een voorziening voor kleinschalige zorg met een wijkfunctie voor de omringende complexen. De zorg moet kleinschalig, maar het vertrekpunt is fors: een verpleeghuis met 180 plaatsen en seniorencomplex met 74 appartementen.
Verpleegd wonen: niet alleen voor dementerenden
De directeur van het verpleeghuis is een warm voorstander van de omslag naar kleinschalig wonen en dat niet alleen voor ouderen met dementie. Ondanks aanvankelijke weerstand van het zorgkantoor lukt het hem ook somatische patiënten in woongroepen onder te brengen. De architectonische uitwerking berust bij Topos Architecten, het bureau dat ook de aanpassingen in 1994 heeft verzorgd. In 2009 gaat het om relatief bescheiden ingrepen: de lay-out van de ruimten blijft grotendeels intact, de afdelingen worden opgesplitst in kleinere compartimenten. Er komen 16 groepen van zes bewoners en vier groepen van tien bewoners met elk een eigen keuken, huiskamer en individuele woonruimten. Door bouwkundige aanpassingen en nieuwe liften zijn alle afzonderlijke woongroepen apart bereikbaar.
De wet van behoud van zorgomzet
Bij alle veranderingen is er ook een vaste lijn in de herontwikkeling van zorgvastgoed. Wanneer bij herontwikkeling een teruggang van zorgomzet dreigt, moet worden bijgebouwd. Dat is een kwestie van bedrijfsvoering. Cliënten en personeel, opbrengsten en uitgaven, moeten elkaar boekhoudkundig in balans houden.
Al doende leert men
In Swinhove zijn door middel van pilots de mogelijkheden van groepswonen verkend voordat tot opschaling werd overgaan. Ook een prototype van de hotelkamers is in het verpleeghuis tentoongesteld om reacties van de gebruikers (het personeel) uit te lokken. Een periode van bezinning en vooronderzoek voordat met het echte werk wordt begonnen.
