Gerelateerd

Impressie bijeenkomst 'Ontmoetingsgericht bouwen'

• Download het gehele verslag van de bijeenkomst Ontmoetingsgericht bouwen (pdf, 96 kb)

Waarom moeten seniorencomplexen nu altijd in het groen?

Dat vroeg Joke van der Zwaard zich af. Waarom naar binnen gekeerde gebouwen? De gebouwde omgeving kan van invloed zijn op de kwaliteit van de relaties tussen: intimi, buren/kennissen, tactische verwantschappen en vertrouwde vreemden. Buren/kennissen die samen leven dankzij vriendelijke afstandelijkheid vragen om kwaliteit van de grensgebieden tussen privé en publiek. Tactische verwantschappen vragen om plekken voor collectieve zelfredzaamheid en zo nodig om het faciliteren van eigenheid. Tot slot zijn heterogene en levendige publieke ruimtes belangrijk om de mogelijkheid te scheppen elkaars vertrouwde vreemden te worden.

Ontmoeting inspireert: ook tussen generaties!

Yvonne Witter van het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg laat zien dat er in de praktijk inspirerende voorbeelden zijn die ontmoetingen bevorderen en eenzaamheid kunnen verminderen. Zeker ook tussen de verschillende generaties! Ze noemt voorbeelden als huisvesting voor tienermoeders, de generatietuin, gemixt wonen voor ouderen en topsporters, wederkerigheid tussen buurtbewoners, buurtsteunpunten. Maar vooral noemt ze de ingrediënten voor succes: betrek ouderen in een vroeg stadium, probeer de meest kwetsbaren te bereiken en biedt programma's (financieel) toegankelijk aan.

Samen ontwerpen

Kan architectuur troost bieden?  Zo opende Nahied Koolen, architecte D.P.L.G. van ARC-architecten, haar workshop. Samen ontwerpen zorgt voor betrokkenheid, voor eigenaarschap en voor je ergens thuis voelen. In twee projecten in Almere hebben bewoners een actieve bijdrage geleverd. Bij de Paladijn, een woonproject voor mensen met een handicap en het Maastrichtplein dat een modderig stukje niemandsland was tussen een aantal flats. Nu is het plein een geliefd ontmoetingspunt met kunstzinnige uitstraling en uitzicht over het water. Zelfs mensen uit andere wijken komen naar het plein.

Gevoel van geborgenheid

Niet iedere oudere migrant wil in een woongroep wonen, maar voor sommige ouderen is het een passende woonvorm. Kees Penninx, van bureau Activeage, ontwerpt samen met oudere migranten een methode (Route map) om ouderen te helpen hun woonwens te realiseren. Het gaat dan met name om woongroepen. Het duurt nu lang om een woongroep te realiseren. Te lang, aldus Penninx.

Herkenbaar en vertrouwd

Frank van Dillen (Molenaar&Bol&VanDillen architecten) vertelde hoe hij samen met zijn compagnon Michael Bol de woonzorgwijk Hogeweyk te Weesp met 23 groepswoningen voor mensen met dementie, een restaurant, theater, supermarkt en huisartsenpost als een ontmoetingsgerichte woonwijk ontwierp. Het oude verpleeghuis, een flat, is als het ware omgeklapt tot een wijkje waar de bewoners in leefstijlgroepen samen wonen (7 personen per woning). De inrichting en sfeer zijn herkenbaar en vertrouwd. Opdracht voor de architect was om geen vervreemding aan te brengen, om zo normaal mogelijk te ontwerpen. Voor alle voorzieningen zoals de dokter, het restaurant, activiteiten en winkel, moeten bewoners naar buiten. Alleen al het feit dat bewoners van een verpleeghuis zoveel buiten komen is bijzonder maar het schept ook de mogelijkheid voor ontmoetingen buiten de primaire leefgroep. Ook steeds meer mensen van buiten de Hogeweyk ontdekken de voorzieningen zoals het restaurant en het theater. Er loopt zelfs een wandelroute van de wandelbond door de wijk.

Ruimte maken en ruimte laten

Bouwen is volgens Jarno Nillesen van Wiegerinck architecten niet alleen iets technisch, het is ook existentieel. Essentieel is het scheppen van ruimte. Niet alleen fysiek. Herman Hertzberger verwoordde het als ruimte maken én ruimte laten. Mooi is het voorbeeld Parkzicht te Sliedrecht waar de vijver het middelpunt is voor evenementen met radiografisch bestuurbare boten. De foto van het evenement schetst het beeld van een goed gevuld theater. Je verzint het niet, maar je kunt wel ruimte bieden.
Monique Wijnties, adviseur bij het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg, vertelt meer over het onderzoek Ruimte(n) voor ontmoeten van het HAN Lectoraat Zorggericht bouwen. De centrale vraag in het onderzoek is hoe zicht te krijgen op de ruimte(n) in een gebouw waar toevallige ontmoetingen van bewoners plaatsvinden. Momenteel wordt een observatiemethode voor ontmoetingen én gebouw ontwikkeld.

Ontmoeting smaakt naar meer

Tussendoor en na afloop werden niet alleen de verschillende lezingen en sessies nog eens besproken, ook de projecten op de inspiratiewand werden volop bestudeerd en besproken. Het lijkt erop dat de netwerkbijeenkomst van 16 februari 2012 zeker niet de laatste ontmoeting over dit onderwerp is geweest.

 

Meer informatie

• Download het gehele verslag van de bijeenkomst Ontmoetingsgericht bouwen (pdf, 96 kb)