Ontwerpen voor mensen met dementie
In de zoektocht naar een geschikte woonomgeving voor mensen met dementie, is het belangrijk rekening te houden met de ervaringswereld van demente bewoners. Hoe ziet een huis eruit, dat als thuis aanvoelt? Jarno Nillesen en Stefan Opitz van Wiegerinck architectuur stedenbouw deden onderzoek naar dit thema en schreven de publicatie 'Dimensie voor dementie', een leidraad voor ontwerpers en opdrachtgevers.
“Architecten ontwerpen graag ruimtes met grote ramen van plafond tot vloer. Maar bewoners met dementie ervaren dit als een buitenruimte en kunnen het zelfs koud krijgen.” Jarno Nillesen, Wiegerinck architectuur stedenbouw
Onderzoek kleinschalige woonvormen
Wiegerinck architectuur stedenbouw startte in 2009 met een onderzoek naar het ontwerpen voor mensen met dementie. Er is nagedacht over hoe de belevingswereld van ouderen met dementie in elkaar zit en hoe dit kan worden vertaald naar concrete ontwerpen van kleinschalige woonvormen en woonomgeving. Met als uitgangspunt dat de woning ondersteuning moet bieden op de volgende terreinen: oriëntatie, privacy, autonomie, huiselijkheid, zintuigelijke begrijpelijkheid, bewegingsruimte, ontmoeting en activiteiten. Naast uitgebreid literatuuronderzoek is er tijdens ‘inspiratietafels’ gediscussieerd met o.a. bestuurders, zorgverleners en ontwikkelaars uit het werkveld.
Mogelijke oplossingen
De resultaten van het onderzoek hebben geleid tot de publicatie van het boek ‘Dimensie voor dementie’. Kijkend naar de inrichting en indeling van bestaande kleinschalige woonvormen kwamen de auteurs tot de conclusie dat er weinig harde waarheden zijn. Daarom laat het boek vooral mogelijkheden zien die opdrachtgevers en ontwerpers kunnen aanzetten tot discussie en nadenken. Er is aandacht voor vijf hoofdonderdelen van een woning: zit-, slaapkamer en sanitair, gangen, woonkamer en keuken, entree en voordeur en buitenruimte. Bij elk onderdeel worden mogelijke oplossingen genoemd met voor- en nadelen. Tot slot bevat het boek een uitwerking van twee ontwerpvoorstellen van kleinschalige woonvormen, een landelijk en een stedelijk model.
