Lokale Kracht uitgelicht: Elsendorp, een dorp doet het zelf

In het Brabantse dorp Elsendorp is iets bijzonders aan de hand. Bewoners runnen zelf een eigen zorgvoorziening, realiseerden zelf een prachtige multifunctionele accommodatie (met een brede schoolvoorziening) en bouwen in eigen beheer een nieuwbouwwijk met 53 woningen. Wat is hun geheim? Onderzoeker Ton Baetens verblijft een week in Elsendorp en kijkt als participerend observant een week lang met de inwoners mee. Op 3 april gaat hij uitgebreid op zijn bevindingen in. Daniëlle Harkes van het Kenniscentrum sprak met hem over zijn eerste ervaringen.

Tijdens het congres 'Lokale Kracht: méér power in wonen, welzijn en zorg' op woensdag 3 april 2013 kijken we verder dan de hype van burgerkracht en wordt het samenspel tussen burgerinitiatieven, overheid en professionals belicht. U krijgt de nieuwste wetenschappelijke en praktische inzichten uit binnen- en buitenland aangereikt en we laten u kennismaken met beginnende en lopende burgerinitiatieven. Met inspirerende krachtsessies en prominente sprekers gaan we in op de vraag of burgerinitiatieven in wonen, welzijn en zorg een oplossing zijn voor iedereen. Zijn ze vooral aantrekkelijk voor weerbare burgers? En versterken burgerinitiatieven ongelijkheid tussen kwetsbare en niet kwetsbare burgers? Of heeft iedere burger profijt? Tijdens het congres vertelt Ton Baetens over zijn ervaringen in Elsendorp.

Hoe is het daar in Elsendorp?

Mijn agenda is deze week goed gevuld: ik zit bij veel (avond)vergaderingen. Ook heb ik nu al een stuk of tien interviews afgesproken o.a. met de oud-burgemeester, de dorpsondersteuner, en de drijvende kracht achter de mantelzorg, veel vrijwilligers, maar ook de gemeente-ambtenaar. Een ding is zeker: in Elsendorp weten ze wat vergaderen is (en daarbij moet worden gezegd: dat doen ze nog effectief ook). De eerste avond een vergadering bijgewoond met College van B&W (tot 21.50 uur). Daarna doorbuffelen met de 'eigen' bestuursvergadering van het Dorpsberaad (tot 23.30 uur) en daarna een drankje. Om 0.15 uur gaat iedereen naar huis. In de wetenschap dat er de volgende dag door alle vrijwilligers in het Bestuur gewerkt wordt en er 's avonds voor de meesten van het Bestuur een vergadering met alle verenigingen van het dorp op de agenda staat.

Veel vergaderen dus, doe je ook nog andere observaties?

Ja, ik ga zo 'posten' bij de lokale Troefmarkt (die drie halve dagen in de week open is en helemaal door vrijwilligers wordt gerund). De buurtsuper is ingericht om ouderen in het dorp gemakkelijker boodschappen te kunnen laten doen, maar is ook voorzien van een koffiehoekje, zodat er sociaal contact mogelijk is. De vrijwilliger van de buurtsuper krijgt een kleine vergoeding. Dat bedrag is net hoog genoeg om haar auto aan te kunnen houden. De auto is nodig, omdat de winkel niet bevoorraad wordt door de Troefmarktorganisatie, maar zelf bevoorraad moet worden vanuit een nabij gelegen vestiging. Knap hoe het lukt om zo toch een winkelvoorziening voor elkaar te krijgen.

Zijn het vooral de ouderen die actief zijn in Elsendorp?

Nee, ik kom hier actieve ouderen tegen maar ook actieve Elsendorpers van andere leeftijden. Onderwerpen als Alcohol- en drugsvoorlichting en Jongeren in beweging worden ook door het dorp zelf opgepakt. Gisteravond had ik na de vergadering een interview met twee mannen/jongens van de KPJ (die waren toch op de vergadering en dan kon dat mooi in een keer, vonden zij.) Duurde tot even na 23.00 uur. Opmerkelijk: beide jongeren (27 en net 22 geworden) maakten zich zorgen over de nieuwe generatie (van 12 - 15 jaar): die hadden misschien toch wat minder betrokkenheid bij het dorp.

En wat valt je op? Ben je al achter het geheim van Elsendorp?

Een opvallend detail zijn de lange lijnen: Willy Donkers (voorzitter van het Dorpsberaad) is al sinds de jaren 80 actief in Elsendorp. Eerst als raadslid in de gemeente en de laatste jaren als voorzitter van het Dorspberaad. Ans Emonds, een vitale vrouw van 67 jaar, die ook nog met haar man en broer een installatiebedrijf en bijbehorende zaak bestiert, is in een groot aantal functies als sinds het afronden van haar middelbare school actief in het dorp. En als ze na lange, trouwe dienst eindelijk een bestuursfunctie neerlegt, wordt ze zowel door de KBO als door het Dorpsberaad benaderd om een bestuursfunctie te vervullen. Uiteraard kan ze die niet weigeren.
Wat me opvalt is dat patronen en meningen van mensen in het dorp lange wortels hebben. Om dat op te bouwen, kost misschien op andere plaatsen extra tijd, maar daar staat tegenover dat bij veranderend beleid de bewoners kunnen blijven vertrouwen op hun eigen opgebouwde routines. En dat betekent dan ook dat er bij veranderend beleid niet gelijk 'alles' ontworteld raakt.

Mooie observaties Ton. We zijn benieuwd wat je nog meer gaat zien. 3 april horen we er meer over

Ik hou je op de hoogte. Er is veel te zien. Gedurende deze week ben ik van 8.30 uur tot ver na middernacht onder de pannen ;-))
Tot zover uit het Elsendorpse!

Meer informatie

07-03-2013