Foto: Willem Mes

Actuele handreiking levensloopbestendige wijken

Alles weer eens op een rijtje, dat is wat de handreiking 'Een wijk voor iedereen' van de provincie Utrecht biedt. Aan de hand van de projecten in Utrecht-Ondiep, Veenendaal-Oost en Zeist-Oost heeft de provincie alle tips en trucs verzameld voor levensloopbestendige wijken. Ook wordt er een doorkijkje gegeven naar de huidige ontwikkelingen in wonen, welzijn en zorg en hoe die van invloed zijn op het werken aan levensloopbestendige wijken.

De publicatie biedt projectleiders en andere betrokkenen bij gemeenten, corporaties en zorg- en welzijnorganisaties een handzaam overzicht van inhoud en proces van het realiseren van prettige wijken waar mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen. En dat is met de huidige vergrijzing en met zorg die steeds meer onder gemeentelijke regie gaat vallen, geen overbodige luxe.

What's in a name?

De auteurs maken een onderscheid tussen de levensloopbestendige en de woonservicewijk. Het is gradueel, zeggen ze, maar de woonservicewijk lijkt meer gericht op de bewoner met een zorgvraag terwijl de levensloopbestendige wijk zich op alle bewoners, oud en jong, met en zonder beperkingen richt. Ook is een woonservicewijk vaker een kleiner deel van een wijk waar zorg- en welzijnsmogelijkheden geconcentreerd zijn. Bij levensloopbestendige wijken gaat het om een grote wijk die in zijn geheel meegenomen wordt in de plannen. De discussie over de naamgeving van dergelijke projecten is er al vanaf het moment dat de naam woonzorgzone in omloop kwam in 1999.

Passend taalgebruik voor buurtbewoners

Voor bewoners sluiten de gekozen benamingen vaak niet aan. De publicatie geeft het voorbeeld van Utrecht-Ondiep. Daar kozen de bewoners voor levenslustig in plaats van levensloopbestendig. Dat sloot beter aan bij hoe zij in hun wijk wilden wonen. En dat is dan ook direct een tip uit de publicatie: Sluit aan bij de leefwereld van bewoners en zorg voor passend taalgebruik.

Duurzaamheid als bouwsteen voor verbinding

Wat zijn de onderdelen van een levensloopbestendige wijk? De publicatie geeft bouwstenen voor de samenstelling van de woningvoorraad, de woonomgeving, diensten, welzijn, zorg, duurzaamheid en mobiliteit. Uit de voorbeelden blijkt dat er geen blauwdruk bestaat maar dat de bouwstenen toegesneden worden op het karakter van de wijk en de huidige en toekomstige bewoners. Duurzaamheid als onderdeel van een levensloopbestendige wijk komt in publicaties over dit onderwerp nog niet zo vaak naar voren. In Veenendaal-Oost is duurzaamheid een onderdeel om de doelstelling een wijk voor iedereen vorm te geven. Ook toekomstige generaties moeten er prettig kunnen wonen. Ook werken duurzaamheidprojecten als middel om verbinding te maken tussen verschillende bewonersgroepen.

Uitdagingen in crisistijd

Onder deze kop worden de uitdagingen in wonen, welzijn en zorg geschetst. Minder investeringsruimte bij corporaties en meer eigen risico bij zorgorganisaties zorgen voor krappere budgetten. Wijzigingen in de Wmo en de daarmee samenhangende aanbesteding door gemeente kunnen leiden tot een versnippering in het aanbod van zorg en welzijn en slaan daarmee de bodem onder een integrale aanpak in de wijk. Maar de provincie ziet ook kansen in de crisis. Met krappere budgetten moet er scherper gekozen worden en als bewoners (die ook nog eens meer zelf moeten betalen in zorg en welzijn) goed betrokken zijn bij die keuzes, zal dat wat er gebeurt in levensloopbestendige wijken meer van bewoners zelf zijn.

Meer informatie

  • De handreiking Een wijk voor iedereen van provincie Utrecht (pdf)
  • Webdossier Woonservicegebieden
  • Op het Congres Woonservicegebieden van Studiearena en SEV worden de resultaten van onderzoek van de laatste jaren gepresenteerd
  • Over het samenwerkingsproces: Boekje van Ellen en Training samenwerking

12-01-2012