De Beukelaar: Samen is de sleutel naar beter
Yvonne Witter geeft een impressie van het bezoek aan De Beukelaar in Rotterdam Zuid op 26 november 2013. Je ziet het al van verre: De Essalam moskee, deze ligt prachtig in de multiculturele wijk Hillesluis in Rotterdam. Er staat een school tegenover de moskee, verschillende huizen en om de hoek zijn winkels te vinden. Vlakbij ligt De Beukelaar, een recent geopende locatie van zorgorganisatie Laurens voor mensen met dementie.
Het pand is van corporatie Woonstad. Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg is onder de indruk van de nieuwe locatie omdat leefstijlgerichte zorg in combinatie met duidelijke binding in de buurt zo goed naar voren komt. En organiseerde daarom een kleinschalige excursie naar deze bijzondere plek.
Gideon Bakker, projectleider en Harriët Spaanderman, gebiedsmanager van Laurens ontvingen de deelnemers aan de excursie allerhartelijkst. Enthousiast en trots vertelden zij over de Beukelaar. ‘Vanaf het begin zijn we samen opgetrokken. Laurens, de toekomstige bewoners en familie en andere betrokkenen. Dat is belangrijk’, vertelt Harriët. Er wonen 48 bewoners met dementie verspreid over zes woongroepen. Iedere groep telt dus 8 bewoners.
Er zijn woongroepen met Hindostaanse, Afro/Carïbische, Turkse, Marokkaanse en twee in Nederlandse leefstijl. In de ene groep klinken Hollandse liedjes, in de andere groep ruik je exotisch eten en zie je kleurige meubelstukken, zoals een schommelstoel. De culturele verschillen komen niet alleen tot uitdrukking in het eten, aanwezigheid van een gebedsruimte en interieur. Maar ook in de wijze waarop feesten gevierd worden, de verschillende wijze van behandelingen en hoe er om wordt gegaan met ziekten.
In iedere woongroep werken ook mensen die de taal spreken. Iets dat zeker voor de doelgroep met dit ziektebeeld zo van belang is. Cultuursensitieve zorg zit in veel aspecten.
Reis langs allerlei werelden
Je waant je als je de groepen binnenloopt even in verschillende werelden. Het wonen staat centraal en dat is goed zichtbaar. Zo huiselijk mogelijk. Naast de voordeur van de bewoners hangt een nisje dat zij kunnen vullen met foto’s, persoonlijke spullen zoals medailles en andere voorwerpen die iets zeggen over het leven van de mensen, de hobby’s en voorkeuren. De voorwerpen in de nisjes zijn omkleed met verhalen waarover gesproken kan worden, juist met de bewoner en zijn/haar naasten.
Het personeel is al even enthousiast en gastvrij. Ze werken met veel plezier. ‘We hebben ook vanaf het begin alles mogen opbouwen. Dat is zo bijzonder. Je hebt door de kleinschaligheid ook veel contact met elkaar, met de familie en bewoners. We werken ook met enthousiaste vrijwilligers die veelal uit deze buurt komen. Bij het offerfeest kwamen spontaan veel buurtbewoners helpen.’
Gideon Bakker geeft aan dat samenwerking co-creatie met migrantenorganisaties belangrijk is bij de totstandkoming van deze locatie. En daar moet je blijvend in investeren. Laurens heeft flink geïnvesteerd in contacten en hiermee de uitdaging gedeeld. Al vroeg in het ontwikkelproces van De Beukelaar is samen met migrantenorganisaties gewerkt aan verschillende aspecten zoals de inrichting, de wensen rond wonen en zorg, werving en PR. Er zijn vijftig voorlichtingsbijeenkomsten geweest over dementie. Met toekomstige bewoners en familie is veel gepraat over de inrichting van de locatie en over wensen rond wonen en zorg.
Laurens heeft alle medewerkers die allemaal nieuw begonnen bij de locatie, uitgebreid geschoold. Ook is Gideon gaan praten met buurtbewoners waarvan sommige ietwat sceptisch tegenover de locatie stonden. Dat hielp enorm. Verder is er goed overleg met de verschillende moskeën en zijn er partnerschappen gesloten met bijvoorbeeld stichting Ouderen Feyenoord, een ontmoetingsplek voor Marokkaanse ouderen. Hier vinden ook voorlichtingsbijeenkomsten plaats over gezondheid en allerlei regelingen. Een belangrijke plek ook om mensen te informeren over De Beukelaar.
Vertrouwen is een toverwoord
Harriet vertelt dat toen de locatie net geopend was, er veel familie kwam. Nu is dat minder omdat de familie vertrouwen heeft in de zorg. Dat is een goed teken. Maar familie blijft wel komen en speelt een belangrijke rol. Er is genoeg betrokkenheid maar tegelijkertijd zien we ook worsteling met dilemma’s rond zorgplicht en het wel of niet stoppen van behandelingen.
Gideon en Harriët adviseren om vragen te blijven stellen en in gesprek te blijven met partijen uit de wijk, familie en bewoners. Vertrouwen is een toverwoord en samenwerking is de sleutel tot verbetering. Daarnaast is flexibiliteit een belangrijk ingrediënt.
"En ook onbevooroordeeld zijn en nieuwsgierigheid zijn belangrijke ingrediënten. Zo hadden we een voorlichtingsavond voor buurtbewoners georganiseerd. We hadden ons voorbereid op zeer kritische buurtbewoners die het plan niet zagen zitten. Ze waren er niet of ze kwamen niet en de mensen die er wel waren hadden een andere mening dan wij verwachtten. Kennelijk hadden wij zelf ook vooroordelen. Van dit soort dingen hebben wij zelf geleerd", zegt Gideon.
We brengen nog een bezoek aan de prachtige moskee en krijgen soep bij het ontmoetingscentrum voor Marokkaanse ouderen. Intussen wisselen we ervaringen en gedachten met elkaar. Twee deelnemers willen in hun eigen gemeente een soort gelijk project starten en geven aan erg blij te zijn met deze excursie en de tips ter harte te nemen. Wie weet kunnen we daar over een tijd wel een kijkje nemen!
