Foto: Willem Mes

Niet altijd meer personeel nodig in kleinschalige woonvormen dementie

Groepswonen voor mensen met dementie in kleine locaties vraagt niet méér, maar wel een ándere inzet van personeel.
Dat is de tendens van de conclusies uit de eerste rapportage van de Trimbos-‘Monitor Woonvormen Dementie’. Het rapport biedt een genuanceerd beeld van de effecten van schaalgrootte van woonvormen voor mensen met dementie op bewoners, personeel en op personeelsinzet.

Niet meer personeel, wel andere inzet personeel

Van kleinschalige zorg wordt vaak aangenomen dat het een hogere personeelsinzet vergt. Het Trimbos-instituut onderzocht dit in opdracht van het ministerie van VWS. De conclusies uit dit deel van de monitor laten zien dat kleinschaligheid, mits in een zekere omvang geclusterd, niet méér, maar wel een ándere inzet van personeel vergt dan in een grootschalige setting nodig is.

Monitor effecten én schets toekomstscenario’s

Het onderzoek onderzoekt de volgende vragen:

  • Wat betekent de variatie van groot- tot kleinschalig voor de benodigde inzet van personeel?
  • Welke effecten zijn er op:

                - kwaliteit van leven voor bewoners?
                - kwaliteit van zorg?
                - welbevinden van verzorgend personeel?

  • Wat zijn toekomstscenario’s voor kleinschaligheid?

Het tweede deel van het onderzoek is nog in uitvoering. Dat omvat een meer kwalitatief onderzoek bij enkele geselecteerde woonvormen. Doel is meer inzicht te verkrijgen welke kenmerken en inzet er ‘echt toe doen’ bij kleinschalige zorg. 

Kleine schaal positief voor bewoner en medewerker

Enkele constateringen uit de monitor zijn:

  • De kwaliteit van leven voor bewoners in ‘ideaal typische’ kleinschaligheid was op een aantal punten hoger dan in geclusterde woonvoorzieningen. Gecorrigeerd voor de gemiddeld lagere zorgzwaarte (!) hebben bewoners in ideaaltypische kleinschaligheid meer gevoelens van blijdschap en tevredenheid en meer sociale relaties.
  • Hoe kleinschaliger de zorg in woonvoorzieningen georganiseerd wordt, des te meer bewoners bij activiteiten worden betrokken. Betrokkenheid in activiteiten is belangrijk voor de kwaliteit van leven van mensen met dementie. De mate waarin activiteiten worden aangeboden verschilt echter naar geslacht, leeftijd en mate van dementie.
  • Verschillen in gebruik van psychofarmaca lijken niet samen te hangen met klein- of grootschaligheid.
  • ‘Ideaal typische’ kleinschaligheid kent minder ziekteverzuim, minder werkdruk en meer autonomie bij verzorgend personeel. Zo is het ziekteverzuim 4.2% tegenover 6.6% in geclusterde kleinschaligheid.
  • Nachtzorg is een erkend knelpunt bij kleinschaligheid. Voor de ontwikkeling naar meer ‘ideaal typische’ kleinschaligheid vergt in absolute zin vooral de dagzorg meer personeelsinzet.

Meer informatie

  • ‘Niet altijd meer personeel nodig in kleinschalige dementiezorg’, persbericht Trimbos-instituut d.d. 2 juni 2010
  • De ‘Monitor Woonvormen Dementie’ is te bestellen via de website van het Trimbos instituut
  • Eerder onderzoek Trimbos Instituut kleinschalig wonen voor mensen met dementie
  • 'Ideaal typische' kleinschaligheid omvat meer dan groepsgrootte en locatiegrootte. Het gaat om een samenhangende geheel van kenmerken van kleinschalig groepswonen zoals bijvoorbeeld omschreven in de publicatie 'Kijkpunten kleinschalig groepswonen voor mensen met dementie'.

07-06-2010