Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen Zorg

Psychische problematiek en wonen met zorg (2013-2023)

Toename vraag naar zelfstandig wonen met zorg voor mensen met een psychische aandoening (GGZ) 2013-2023

Een toelichting op de kaart en de berekeningen vindt u onder de kaart.

Bron: Companen

Verplaats de muis over de kaart en klik op een regio om de consequenties voor deze regio te bekijken.

Ambulantisering ggz-sector vooral zichtbaar in grote steden

De overheid heeft maatregelen getroffen waardoor minder mensen met een psychische aandoening in aanmerking komen voor “intramuraal verblijf”. In 2013 zijn de lichtste ZZP-verblijfsindicaties (ZZP1 en 2) geschrapt. Deze 'extramuralisatie' kennen we ook uit de ouderenzorg. Maar er speelt in de ggz-sector nóg een ingrijpend proces. Er zijn namelijk afspraken gemaakt om het huidige aantal plaatsen in instellingen met een derde te reduceren ('ambulantisering'). Over tien jaar zullen aanzienlijk minder mensen in een instelling of voorziening voor beschermd wonen verblijven. Daar staat een groei tegenover van de vraag naar ambulante zorg ('zorg aan huis') en ook van 'verzorgd wonen', geclusterde zelfstandige woningen waaraan een ondersteuningsarrangement is gekoppeld.

Het overzichtskaartje laat zien waar in Nederland de grootste verandering optreedt. De kaartjes zijn de weergave van een normatieve berekening. Absoluut gezien gaat het in veel regio’s om een beperkt aantal mensen, maar de impact van het vraagstuk kan soms groot zijn. De drie grote steden zullen het meeste merken van de veranderingen. In vergelijking met nu zullen in de betreffende regio’s (a.g.v. gewijzigd beleid) meer dan 200 mensen, die volgens de huidige criteria intramuraal kunnen wonen, op een andere manier onderdak en begeleiding nodig hebben.

Bij het bewegen van de muis over de kaart, ziet u een staafdiagram met een gedetailleerde uitwerking van de vraagontwikkeling.

Het kaartje laat zien:

  • Hoe woonden cliënten met psychische problematiek op 1 januari 2013:
    - (langdurig) intramuraal in een ggz-instelling
    - beschermd wonen in een kleinschalige accommodatie
    - zorg aan huis (individueel)
    - verzorgd wonen (directe nabijheid van toezicht of ondersteuning)
  • Hoe zou, bij ongewijzigd beleid, de vraag er in 2023 uit zien?:
    - (langdurig) intramuraal in een ggz-instelling
    - beschermd wonen in een kleinschalige accommodatie
    - zorg aan huis (individueel)
    - verzorgd wonen (directe nabijheid van toezicht of ondersteuning)
  • De vraag in 2023, rekening houdend met scheiden wonen en zorg (volgens de uitgangspunten in onderstaande toelichting):
    - (langdurig) intramuraal in een ggz-instelling
    - beschermd wonen in een accommodatie 
    - zorg aan huis (individueel)
    - verzorgd wonen (directe nabijheid van toezicht of ondersteuning)

Toelichting

Het gaat hier om een normatieve berekening. De kengetallen zijn gebaseerd op landelijke normen (al dan niet gecorrigeerd voor de mate van urbanisatie). De verschillen tussen de normatieve en feitelijke cijfers zullen groter zijn als op detailniveau (buurt en wijk) wordt gekeken.

De normen zijn tot stand gekomen op basis van:

  • Trimbos Instituut: GGZ in tabellen (2011) voor de feitelijke en formele capaciteit GGZ-sector.
  • Trimbos Instituut en Phrenos: De behoefte aan woningen voor geëxtramuraliseerde cliënten.
  • Schattingen over de ‘urbanisatiefactor’ bij de spreiding van de behoefte aan wonen met zorg voor GGZ-cliënten (professor Philippe Delespaul).
  • Bestuurlijk akkoord over ambulantisering van de GGZ (2012).

Enkele uitgangspunten die bij de berekeningen zijn gehanteerd ten aanzien van scheiden wonen en zorg:

  • Cliënten jonger dan 18 jaar blijven buiten beschouwing.
  • Cliënten tussen 18 en 23 jaar komen tot 2023 in aanmerking voor alle ZZP-indicaties.
  • Van de cliënten in de leeftijdsgroep van 23 jaar en ouder die gebruik maken van een intramurale plaats (bed) in een ggz-instelling of een plaats voor beschermd wonen, woont ruim een derde (36%) in 2020 extramuraal. In het model voltrekt de ambulantisering zich geleidelijk in de jaren 2013-2023.
20-05-2014 15:42
Aedes Actiz